Ze wszystkich Północnoamerykańskich Indian najbardziej popularni i szeroko znani są dawni rdzenni mieszkańcy Prerii i Równin. Ich terytorium rozciągało się od doliny Missisipi na wschodzie do Gór Skalistych na zachodzie i zajmowało całą przestrzeń od rzeki Saskatchewan na północy do Rio Grande na południu. Zachodnie Wysokie Równiny są bardzo jałowe i odznaczają się krótką wegetacją traw. Wschód z większą ilością opadów to Preria, charakteryzująca się ciemną glebą i wysokimi trawami. Cały obszar kiedyś roił się od zwierzyny - bizonów, antylop widłorogich, wilków, kojotów, jeleni i niedźwiedzi. Główny system rzeczny biegł z zachodu na wschód, łącząc się z Missouri i Missisipi, wzdłuż których można było znaleźć zalesione skrawki.

Rysy kulturowe, które charakteryzowały ludy Wysokich Równin to: zależność od bizona, ograniczony użytek korzeni i jagód, ograniczone rybołówstwo, nieobecność rolnictwa na Wysokich Równinach, stosowanie tipi, zręczne wykorzystanie bizonich i jelenich skór, skóry niegarbowane, sztuka geometryczna i travois; Społeczna charakterystyka obejmowała organizację obozu w kręgu, podział na grupy i stowarzyszenia męskie; a rysy religijne zawierały Taniec Słońca, szałas potu i zwyczaj poszukiwania wizji oraz tańce skalpu. Jednakże kultura ta była względnie późna i zależna od wprowadzenia konia, a w mniejszym stopniu od zmian w rozmieszczeniu plemion powodującym parcie plemion na wschodnie równiny, a także od wprowadzenia broni palnej, handlu futrami i innymi towarami, powodujących ciągłe zmiany od XVII wieku. Plemionami silnie związanymi z tym sposobem życia były Czarne Stopy, Gros Ventre (lub Atsina), Assiniboin, Wrony, Siuksowie, Czejenowie i Arapaho, wszystkie przybyłe na równiny ze wschodu; Kiowa, którzy przybyli z północy; i Komancze, którzy oddzielili się od Szoszonów.

Kultura Prerii jest dużo starsza i charakteryzują ją wioski półosiadłych plemion wzdłuż rzek Missouri, Republican i Platte, których źródło utrzymania było oparte na uprawie kukurydzy i uzupełniane sezonowym polowaniem. Takimi plemionami były Paunisi, Arikara, Hidatsa, Mandan, Omaha, Ponca, Oto, Missouri, Osage. Znajdowały się one pod wpływem wysoko rozwiniętej kultury Missisipi, która rozwinęła się z kolei pod wpływem prehistorycznych impulsów meksykańskich. Kilka elementów z tego ostatniego źródła wniesiono do ostatecznej mieszanki kulturowej Równin: ziemianki, fajki rzeźbione w steatycie, obrzędowe i religijne organizacje, małe platformy ołtarzowe, być może zespół leczniczych zawiniątek oraz zespół kalumetu lub fajki pokoju. Trzeci wpływ pochodził od plemion Gór Skalistych – Szoszonów, Salish i Sahaptin – których mitologia koncentrowała się wokół Oszusta i kulturowego bohatera Kojota i wydaje się być zintegrowana z folklorem Indian Równin. Marginalnymi grupami były plemiona Kaddo w regionie południowo – wschodnim, częściowo zmienione wschodnie grupy takie jak Kri i Odżibuejowie na północy oraz grupy apackie na południowym zachodzie. Przez trzysta lat te trzy kultury coraz bardziej ulegały wymieszaniu.

Stare plemiona Prerii należały do dwóch rodzin językowych: siuańskiej, słowo pochodzące od Siuksów (Dakota), i kaddoańkiej. Winnebago, lud leśny był pozostałością grupy siuańskiej na wschodzie podczas ich stopniowej migracji na zachód, a potem na północ i południe w celu zajęcia dolin rzecznych i uprawy fasoli, dyni, tytoniu i kukurydzy. Kaddoanie rozprzestrzenili się z kolebki amerykańskiego rolnictwa; Arikara podążyli na północ za siuańskimi Mandanami; Paunisi zajęli obszary środkowych Republican, Platte i Missouri; podczas gdy południowych Kaddoan znaleziono w Kansas, Teksasie, Oklahomie i Arkansas – Wichita wznosili swoje pokryte trawiastą strzechą domy daleko na północ, aż do “Wielkiego Zakola” Arkansas. Trzy plemiona Czarnych Stóp były awangardą algonkińskiego ruchu na północ. Najważniejszym ruchem jednak było pojawienie się na obszarze północnych równin Siuksów z prerii i lasów Minnesoty. Zachodni Siuksowie przeistoczyli się w nomadycznych Indian Równin, plądrowali wioski plemion znad Missouri i rozbijali grupy etniczne, które stały na ich drodze na zachód, takie jak Arapaho, Gros Ventre i Czejenowie; którzy do tego okresu byli półosiadłymi grupami w rejonie Prerii.

Największe przyspieszenie w kształtowaniu kultury Równin nastąpiło wraz z wprowadzeniem konia z kolonii hiszpańskich na Południowym Zachodzie. Koń wkrótce zintegrował się z istniejącymi wzorami kulturowymi; wyparł zastosowanie psa do travois, co stworzyło kult konia, i pozwoliło tym ludom rozprzestrzenić się na zachodnie równiny. Dokumentacja dróg rozprzestrzeniania się koni jest bardzo słaba i sugeruje dwie możliwości. Jedna prowadzi od Hiszpanów i Pueblów z terenów Santa Fe do Ute z Kotliny około 1640 roku, potem do Szoszonów, potem na Płaskowyż i do Wron i w końcu do Czarnych Stóp do 1730 roku. Druga możliwość łączyła konie z dwóch źródeł, Santa Fe i San Antonio, stąd do Kiowa i Komanczów i potem na północ do Siuksów. W obydwu drogach prawdopodobnie konie były kupowane za kukurydzę i skóry w wioskach Mandanów, a od nich kupowali je Assiniboin, Kri i Odżibuejowie z Równin, wymieniając za towary pochodzące z handlu z Europejczykami.

Wzory religijne jeźdźców z Równin były częściowo zreformowaną religią ludów Prerii adoptowaną do nomadycznego trybu życia w połączeniu z rysami wcześniejszych religii różnych grup. Plemiona Prerii odzwierciedlały półosiadły tryb życia, łącząc sezonową uprawę roli i okresowe polowania na bizony; odpowiadające temu wzory religijne były mieszanką wierzeń i obrzędów myśliwskich połączonych z kalendarzem agrarnym i ceremoniami społecznymi, szczególnie obrzędem kalumetu, fajki pokoju i wojny i ceremoniami sprowadzającymi urodzaj kukurydzy. Paunisi rozwinęli pojęcie boga, mitologię gwiezdną i kosmologiczną, zawiniątka lecznicze, a nawet ofiary ludzkie dla Gwiazdy Porannej. Światopogląd plemion Równin i Prerii ujmował codzienny świat Indian jako tajemniczą część wielkiej struktury kosmicznej. Ponad tym światem niebo wznosiło swoją kopułę, siedzibę wielkich mocy, Najwyższej Istoty, gwiezdnych bogów, nadnaturalnych istot posiadających wielką nadnaturalną moc znaną Siuksom jako Wakan. Dwie wielkie ceremonie wyróżniały się z pośród innych: Taniec Słońca i Okeepa plemion znad Missouri, takich jak Mandanowie.