Kultura Południowego Zachodu historycznie wywodzi się z dwóch podstawowych źródeł: pierwsze o starożytnej tradycji rolniczej, drugie o dużo późniejszej tradycji myśliwskiej, które Nawaho i Apacze, nowi przybysze na tym obszarze, wprowadzili około roku 1400. Trzy duże kultury prehistoryczne przyczyniły się do późniejszych tradycji kulturowych tego regionu; Mogollon i Hohokam, którzy poprzedzali Pima i Papago; Anasazi, którzy poprzedzali Pueblo.

Kultura Mogollon, 500 p.n.e. do 1400 roku, zaadoptowała rolnictwo i ceramikę z Meksyku; byli oni głównie rolnikami zamieszkującymi ziemianki i twórcami późniejszego rozwoju Południowego Zachodu. Kompleks ten wytworzył się w hrabstwie Cochise w Arizonie i rozprzestrzenił się na sąsiadujące tereny. Kultura Hohokam, 300 p.n.e. do 1450 roku, rozwinęła się w kierunku zachodnim, skupiając się wzdłuż rzeki Gila, wokół dzisiejszego Phoenix w Arizonie. Wytworzyła ona systemy kanałów irygacyjnych, wysokiej jakości ceramikę i kamieniarstwo. Kultury te zanikły na początku XV wieku i możemy założyć, że współcześni Pima i Papago są ich potomkami.

Anasazi (“starożytni”) jest zbiorczym terminem, który określa rozwój kultury Pueblo od około 250 p.n.e. do 1700 roku i obejmuje miejsca we wschodniej Arizonie, zachodnim Nowy Meksyku i przyległej części Kolorado. Najwcześniejsza faza jest określana jako “Wyplatacze Koszyków” – 250 p.n.e. do 700 roku (a forma ulepszona – 400 do 700 roku). Po niej nastąpiły trzy okresy Pueblo: “Okres Rozwoju”; “Okres Wielkiego Pueblo”, charakteryzujące się dużymi miastami z doskonale murowanymi mieszkaniami i ich opuszczeniem od około 1276 roku, kiedy susza wymusiła migrację tych ludów na południe do Hopi, Zuni i nad Rio Grande; i w końcu “Okres Regresywny”, 1300 do 1700 roku, którego kulminacja przypada na okupację hiszpańską. Najsłynniejsze miejsca będące zabytkami tej kultury to: Mesa Verde, Chaco Canion, Pueblo Bonito i Kayenta.

Pueblo posiadali wyrafinowane, regularne ceremonie oparte na tradycji świętych mitów. Większość tańców to udramatyzowane modlitwy, których uczestnicy przebrani tak, by uosabiać duchy pozaziemskie, poruszają się zgodnie recytując. Niektórzy uosabiali Kacziny lub duchy zwierząt, które odgrywały rolę pośredników pomiędzy człowiekiem a bogiem. Podczas tych rytuałów ludy Pueblo modliły się o deszcz, urodzaj, światło słoneczne i żyzność. Wszystko to przetrwało podbój hiszpański, rewolucję, ponowny podbój i intensywne usiłowanie schrystianizowania ich.

Chociaż wiele wsi Pueblów powstało po pierwszym kontakcie z Hiszpanami, większość z nich założono blisko wcześniejszych miejsc po poddaniu się Hiszpanom i katolicyzacji. Od Hiszpanów zaadoptowali oni udomowione zwierzęta, konie, pszenicę, drzewa owocowe, owce i bydło. Posługiwanie się cegłami z gliny wysuszonej na słońcu, otrzymywanymi z form, do budowania większych pomieszczeń w konstrukcjach Pueblo, było również hiszpańskiego pochodzenia. Poczynając od początku wieku XVIII aż do amerykańskiej aneksji Południowego Zachodu w 1848 roku Pueblo i Hiszpanie (lub Meksykanie, po 1820 roku) stali ramię w ramię odpierając ataki Atapasków, którzy zaczęli pojawiać się w XV wieku. Chociaż starcia pomiędzy Apaczami i Nawahami z jednej strony, a Pueblo i Hiszpanami z drugiej, często osiągały alarmujące proporcje, pierwsi z nich wciąż adoptowali od Pueblo tkactwo, ceramikę, tańce w maskach, a nawet częściowo rolnictwo. Jednakże Atapaskowie pozostawali wierni swojemu stylowi życia polujących włóczęgów najeżdżających plemiona z północy; odważni, zręczni w walce, niewiarygodnie bystrzy i utalentowani w sztuce maskowania się, nie mieli sobie równych jako wojownicy.

Nie ma wątpliwości, że ze wszystkich kultur wytworzonych przez rdzennych Amerykanów, te z Południowego Zachodu są najlepiej zachowane, pomimo wymieszania się ich własnej kultury z materialną kulturą angloamerykańską. Posiadają wciąż ponadczasowe wartości, silne przywiązanie do wciąż żyjącej starej religii i ceremonii, z których biali są często wyłączani. Navahowie wciąż walczą z dualizmem kulturowym; ale Apacze, pomimo bardzo surowego traktowania w okresie powstawania rezerwatów stali się wyśmienitymi hodowcami bydła i utrzymali silną tożsamość jako odrębny naród. Kultura Indian Południowego Zachodu obejmuje Pima, Yuman, Pueblo, niektóre plemiona północnego Meksyku oraz niektóre plemiona pogranicza Teksasu, a także południowych Atapasków.